Bireysel Emeklilikten Emekli Olanlar Ne Kadar Maaş Alır?

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), bireylerin çalışma hayatı boyunca düzenli birikim yaparak emeklilik dönemlerinde ek gelir elde etmelerini sağlayan bir tasarruf ve yatırım sistemidir. Devlet katkısı, profesyonel fon yönetimi ve esnek ödeme seçenekleriyle uzun vadeli finansal güvence sunan BES, kişilerin yaşam standartlarını emeklilikte de koruyabilmeleri açısından büyük önem taşır.

BES, çalışan veya çalışmayan fark etmeksizin her yaş ve gelir grubundaki bireylere açıktır. Katılımcılar, sisteme dahil olarak düzenli katkı payları üzerinden birikim yapabilir ve bu birikimleri profesyonel fon yöneticileri tarafından farklı yatırım araçlarında değerlendirilebilir. Emeklilik hakkı kazanıldığında ise birikimler toplu olarak ya da aylık maaş ödemesi şeklinde alınabilir.

Sisteme erken yaşta katılan ve uzun yıllar boyunca düzenli ödeme yapan bireyler, getirilerden daha uzun süre yararlandıkları için daha yüksek birikim ve dolayısıyla daha yüksek BES birikimi elde ederler. Bu nedenle, çalışma hayatının ilk yıllarında sisteme dahil olmak uzun vadede önemli bir avantaj sağlar.

BES’te birikimlerinin maaş ve toplu para olarak alınması seçenekleri katılımcılar tarafından en çok merak edilen konular arasındadır. Emeklilik döneminde toplu para almak veya düzenli maaş ödemesi şeklinde gelir elde etmek tercihi, kişinin finansal hedeflerine, gelir ihtiyaçlarına ve yatırım stratejisine göre şekillenir.

Bireysel Emeklilik Maaşı Nasıl Hesaplanır?

Bireysel emeklilik sisteminde maaş tutarını belirleyen en temel unsur, katılımcının sistem boyunca oluşturduğu toplam birikim miktarıdır. Bu birikim, düzenli ödenen katkı payları, fon getirileri ve devlet katkısından oluşur. Dolayısıyla her katılımcının BES maaşı, sisteme ne kadar süreyle ve hangi tutarlarda katkı sağladığına bağlı olarak farklılık gösterir.

Örnek bir hesaplama yapmak gerekirse, 56 yaşındaki bir katılımcının toplam 6 milyon TL birikimi olduğunu varsayalım. Bu tutarın 10 yıl boyunca, yani 120 ayda ödenmesi durumunda ortalama aylık ödeme yaklaşık 50.000 TL olur. Ancak ödeme planına vade ve getiri etkisi dahil edildiğinde bu rakam yaklaşık 52.000 TL seviyesine yükselebilir.

Katılımcı, belirli bir süre yerine ömür boyu maaş planını tercih ederse, aylık ödeme tutarı farklılaşır. Bu durumda aynı birikim üzerinden yapılan hesaplamaya göre, kadın katılımcı için ortalama aylık ödeme 19.300 TL, erkek katılımcı için ise 22.600 TL civarında olur. Bu farkın nedeni, kadınların ortalama yaşam süresinin erkeklere kıyasla daha uzun olmasıdır.

Yukarıdaki örnek, 6 milyon TL’lik birikimin aylık ödemeler halinde 10 yıl veya ömür boyu maaş planı kapsamında alınabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, BES’te maaş ödeme seçenekleri sadece aylık değil, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık ödeme şeklinde de mevcuttur. Seçilen ödeme aralığına bağlı olarak maaş tutarlarında değişiklik olabileceği unutulmamalıdır.

BES Emekli Maaşını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Bireysel emeklilik maaşı, katılımcının sistemde oluşturduğu toplam birikim kadar; ödeme şekli, maaş periyodu ve seçilen plan türü gibi farklı unsurlardan da etkilenir. Daha önce de belirtildiği gibi maaş tutarını belirlemede en temel faktör toplam birikim miktarıdır. Ancak bu tutar, ödemelerin nasıl alınacağına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Katılımcılar emeklilik döneminde birikimlerini tamamını toplu olarak, kısmen toplu ödeme ve kısmen maaş ya da tamamen maaş şeklinde alabilirler. Tercih edilen bu yöntem, alınacak maaş miktarını ve süresini doğrudan etkiler.

Belirli bir süre boyunca maaş almayı tercih eden katılımcılar için azami süre erkeklerde 25 yıl, kadınlarda ise 30 yıl olarak belirlenmiştir. Bu sürenin ötesinde bir planlama yapmak isteyenlerin ömür boyu maaş seçeneğini tercih etmeleri gerekir. Emeklilik şirketleri genellikle 10, 15 veya 20 yıllık gelir planları da sunar; bu planların her biri farklı ödeme tutarlarına sahiptir.

Bir diğer önemli unsur, maaş ödeme periyodudur. Katılımcılar maaşlarını aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık periyotlarla almayı seçebilir. Seçilen periyot, hesaplama yöntemini ve her dönemde alınacak tutarı değiştirir.
Emeklilik yaşına ulaşan katılımcılar, dilerlerse birikimlerinin tamamını yasal kesintiler sonrası tek seferde toplu olarak da alabilir. Bunun yanı sıra, bir kısmını toplu ödeme olarak çekip kalan tutar üzerinden belirli süreli veya ömür boyu maaş planı oluşturmak da mümkündür. Bu noktada tercih tamamen katılımcının kişisel finansal hedeflerine ve yaşam planına bağlıdır.

BES Maaş Hesaplama Örneği

36 yaşında BES bünyesine dahil olan ve her ay sabit olarak 10.000 TL katkı payı ödeyen bir katılımcının, 20 yıl boyunca düzenli ödeme yaptığı ve 56 yaşında emekli olduğu bir senaryo, BES birikim hesaplama sürecini anlamak açısından basit bir örnek oluşturur.

Bu örnekte, yıllık reel getirinin %3 olduğu varsayılmıştır. Devlet katkısı, fon getirileri, fon işletim gideri ve stopaj kesintileri hesaba katıldığında, toplam birikim tutarı yaklaşık 4,5 milyon TL’ye ulaşır. Bu tutar, katılımcının birikimlerini toplu olarak almayı tercih etmesi durumunda elde edeceği toplam değeri temsil eder.

Aynı katılımcının, birikimlerini aylık emekli maaşı olarak almak istemesi halinde farklı bireysel emeklilik sistemi planları devreye girer. Örneğin:
• 10 yıl süreli aylık ödeme planında maaş tutarı yaklaşık 39.000 TL,
• 15 yıl süreli planda 26.600 TL,
• 20 yıl süreli planda ise 20.400 TL civarında olur.

Bu hesaplamalar, aylık sabit katkı payı ödeyen bir katılımcının emeklilikte elde edeceği maaşın, ödenen primlerden çok daha yüksek olabileceğini göstermektedir. Bu farkın oluşmasında hem devlet katkısı hem de bu katkının uzun vadeli fon getirileri önemli rol oynar.
Küçük ve düzenli birikimlerle uzun vadede yüksek tasarruflara ulaşmak mümkündür. Bu yönüyle Bireysel Emeklilik Sistemi, her yaş ve gelir grubundan birey için güvenli ve sürdürülebilir bir yatırım aracıdır.

BES Emekli Maaşı Nasıl Alınır?

Bireysel emeklilik sisteminden maaş almak isteyen katılımcılar için süreç, oluşturulan toplam birikim üzerinden belirlenir. Sistemdeki en temel unsur, katılımcının yıllar boyunca biriktirdiği kümülatif birikim tutarıdır.

Emeklilik döneminde birikimlerini tamamını tek seferde almak isteyen katılımcılara, yasal stopaj kesintileri yapıldıktan sonra kişisel tasarrufları, fon getirileri ve devlet katkısı dahil toplam tutar ödenir.

Birikimlerini düzenli maaş ödemesi şeklinde almak isteyen katılımcılar için süreç biraz farklı ilerler. Bu durumda, emeklilik şirketlerinin sunduğu emeklilik gelir planları dikkatle incelenmelidir. Bu planlarda ödeme süresi, taksit miktarı, faiz oranı ve lehtar (mirasçı) bilgileri gibi unsurlar açıkça belirtilir. Katılımcı, tercih ettiği plan doğrultusunda maaşını aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık periyotlarla alabilir.

Bireysel emeklilikte toplu para mı maaş mı daha avantajlı olur sorusuna ise tek bir yanıt vermek mümkün değildir. Bu tercih, tamamen katılımcının finansal durumu, yatırım hedefleri ve gelir beklentilerine bağlıdır.
• BES’te toplu para almak, büyük bir yatırım yapmak ya da borç kapatmak isteyenler için avantajlı olabilir.
• Maaş ödemesi seçeneği ise düzenli gelir arayışında olan katılımcılar için daha uygun bir alternatiftir.

Son aşamada, katılımcı tercih ettiği emeklilik gelir planına göre ömür boyu veya belirli süreli maaş talebini emeklilik şirketine bildirir. Gerekli hesaplamalar yapıldıktan sonra ilk ödeme katılımcının banka hesabına yatırılır ve sonraki ödemeler aynı periyotla devam eder.